مشاوره و سفارش انواع تقویم افغانی | خرید عمده جنتری افغانستانی
کارشناس آنلاین | هم اکنون مشاوره رایگان بگیرید | ساعت کاری این بخش 17 - 9
جنتری افغانی 1404 | تقویم افغانی
جنتری (تقویم) سال 1404 هجری شمسی افغانستان شامل ۱۲ ماه به شرح زیر است:
- حمل (فروردین)
- ثور (اردیبهشت)
- جوزا (خرداد)
- سرطان (تیر)
- اسد (مرداد)
- سنبله (شهریور)
- میزان (مهر)
- عقرب (آبان)
- قوس (آذر)
- جدی (دی)
- دلو (بهمن)
- حوت (اسفند)
هر ماه در تقویم هجری شمسی افغانستان معمولاً ۳۰ یا ۳۱ روز دارد، به جز ماه حوت که در سال‌های عادی ۲۹ روز و در سال‌های کبیسه ۳۰ روز است.
مناسبت های جنتری (تقویم) افغانی 1404
مناسبت های، تقویم افغانستان برای سال ۱۴۰۴ هجری شمسی به شرح زیر است:
مناسبت های ماه حمل (فروردین)
در افغانستان، ماه حمل (معادل فروردین در تقویم هجری شمسی) با آغاز سال نو خورشیدی و جشن نوروز همراه است. نوروز در روز اول حمل جشن گرفته می‌شود و یکی از مهم‌ترین جشن‌های فرهنگی در افغانستان به شمار می‌رود. در آغاز سال نو و ماه حمل، مردم افغانستان به خانه‌تکانی می‌پردازند و از هر خانه آواز موسیقی کاکا نداف به گوش می‌رسد.
علاوه بر نوروز، در ماه حمل رویدادهای دیگری نیز ممکن است رخ دهند که بسته به سال و شرایط متغیر هستند. به عنوان مثال، در اوایل ماه حمل سال ۱۴۰۳، دو رویداد پرتلفات در قندهار و حومه مسکو خبرساز شد.
- 1 حمل: جشن نوروز (رخصتی رسمی)
- 2 حمل: روز دهقان
- 5 حمل: روز ملی المپیک
- 5 حمل: روز جهانی مبارزه با بیماری توبرکلوز (24 مارچ)
- 6 حمل: زلزله نهرین در ولایت بغلان که جان بیش از 1500 نفر را گرفت (سال 1381)
- 8 حمل: روز جیالوجیست‌ها
- 8 حمل: روز جهانی تئاتر (27 مارچ)
- 22 حمل: عید سعید فطر (اول شوال)
- 27 حمل: روز جهانی هنر (15 اپریل)
رویدادهای ماه ثور (اردیبهشت)
ماه ثور، دومین ماه سال خورشیدی، در افغانستان یادآور رویدادهای تاریخی، فرهنگی و جهانی است. این ماه اغلب با بهار و رشد دوباره طبیعت همراه است. در ادامه برخی از نکات مهم مرتبط با این ماه آمده است:
رویدادهای تاریخی و سیاسی مهم
- کودتای 7 ثور 1357: حزب دموکراتیک خلق افغانستان علیه حکومت محمد داوودخان کودتا کرد، که به تغییر نظام سیاسی و آغاز تحولات مهمی در کشور انجامید.
- 8 ثور 1371: پیروزی مجاهدین و ورود آنان به کابل، که پایان دوره حکومت کمونیستی را رقم زد.
- 26 ثور 1367: آغاز خروج نیروهای شوروی از افغانستان، یکی از نقاط عطف تاریخ معاصر.
مناسبت‌های فرهنگی و جهانی
- روز جهانی کارگر (12 ثور / اول می): این روز در افغانستان نیز به عنوان نماد مبارزات کارگران گرامی داشته می‌شود.
- روز جهانی آزادی مطبوعات (14 ثور / 3 می): اهمیت رسانه‌ها و آزادی بیان در این روز برجسته می‌شود.
- روز سره میاشت (18 ثور): به پاس خدمات جمعیت هلال احمر افغانستان گرامی داشته می‌شود.
افراد برجسته و وقایع
- درگذشت امان‌الله خان (6 ثور 1339): یکی از شاهان برجسته افغانستان که اصلاحات چشمگیری در کشور اجرا کرد.
- تولد محمد اشرف غنی احمدزی (29 ثور 1328): رئیس‌جمهور پیشین افغانستان.
- وفات تیمورشاه درانی (30 ثور 1793): شاه دودمان درانی، که کابل را به پایتخت افغانستان تبدیل کرد.
جایگاه فرهنگی
ماه ثور با رویدادهایی مانند هفته کتاب و جشن‌های بهاری نیز همراه است، که نشان‌دهنده اهمیت فرهنگ و طبیعت در زندگی مردم افغانستان است. این ماه در کنار رویدادهای تاریخی و فرهنگی، فرصتی است برای یادآوری تغییرات و تحولاتی که در گذشته رخ داده‌اند و بر آینده کشور تأثیر گذاشته‌اند.
مناسبت های ماه ثور 1404
- 3 ثور: درگذشت ملا محمد عمر، رهبر طالبان (سال 1392)
- 3 ثور: روز جهانی زمین (22 اپریل)
- 6 ثور: وفات امان‌الله خان، پادشاه پیشین افغانستان (سال 1339)
- 7 ثور: کودتای حزب خلق علیه حکومت محمد داوودخان (سال 1357)
- 8 ثور: پیروزی مجاهدین و ورود آن‌ها به کابل (سال 1371)
- 12 ثور: روز جهانی کارگر (اول می)
- 14 ثور: روز جهانی آزادی مطبوعات (3 می)
- 18 ثور: روز سره میاشت
- 23 ثور: آغاز هفته کتاب (هفته آخر ثور)
- 23 ثور: روز جهانی مادر (دومین یکشنبه ماه می)
- 23 ثور: روز جهانی پرستار (12 می)
- 26 ثور: آغاز خروج قوای شوروی از افغانستان (سال 1367)
- 26 ثور: روز جهانی خانواده (15 می)
- 28 ثور: اسارت اسماعیل خان توسط طالبان (سال 1376)
- 28 ثور: قیام جنرال ملک علیه جنرال دوستم (سال 1376)
- 28 ثور: روز جهانی مخابرات (17 می)
- 29 ثور: تولد محمد اشرف غنی احمدزی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان (سال 1328 / 19 می 1949)
- 30 ثور: وفات تیمورشاه درانی (19 می 1793)
- 31 ثور: درگذشت کریستف کلمب، کاشف مشهور (20 می 1506)
ماه جوزا در افغانستان
ماه جوزا، سومین ماه سال خورشیدی، در افغانستان یادآور رویدادهای تاریخی، فرهنگی، و جهانی متعددی است. این ماه که مصادف با فصل بهار و آغاز گرمای تابستان است، با مناسبت‌های خاصی در عرصه‌های اجتماعی، دینی، و تاریخی همراه است.
رویدادهای تاریخی و فرهنگی مهم
- زادروز ابن خلدون (7 جوزا): یکی از برجسته‌ترین تاریخ‌نگاران و نظریه‌پردازان علوم اجتماعی، که تأثیر قابل‌توجهی بر اندیشه‌های تاریخی و فلسفی گذاشته است.
- درگذشت اسکندر کبیر (21 جوزا): رهبر مشهور مقدونی که بخشی از افغانستان کنونی را فتح کرد و نقش تاریخی مهمی در منطقه داشت.
مناسبت‌های جهانی و اجتماعی
- روز جهانی محیط زیست (16 جوزا): در افغانستان نیز اهمیت حفاظت از محیط زیست و مبارزه با تخریب طبیعت در این روز برجسته می‌شود.
- روز جهانی کودک (12 جوزا): این روز نمادی برای توجه به حقوق و رفاه کودکان است.
- روز جهانی کودکان بی‌گناه قربانی تجاوز (15 جوزا): به یادآوری کودکان قربانی جنگ‌ها و خشونت‌ها اختصاص دارد.
رویدادهای دینی
- روز عرفه (27 جوزا): روزی بسیار مقدس در تقویم اسلامی که مسلمانان برای دعا و نیایش آن را گرامی می‌دارند.
- عید سعید قربان (28 جوزا): یکی از بزرگ‌ترین اعیاد اسلامی که با قربانی و نیکوکاری همراه است.
جایگاه فرهنگی و اجتماعی
ماه جوزا در افغانستان با تغییرات آب‌وهوایی و شروع فصل برداشت برخی محصولات کشاورزی نیز همراه است. همچنین، این ماه با توجه به مناسبت‌های جهانی، فرصت خوبی برای توجه به مسائل محیط زیست، کودکان، و ارزش‌های انسانی فراهم می‌کند.
ماه جوزا ترکیبی از تاریخ، فرهنگ، و معنویت را در خود جای داده و نقش مهمی در زندگی مردم افغانستان ایفا می‌کند.
مناسبت های ماه جوزا (خرداد)
رویدادهای مهم ماه جوزا در افغانستان و جهان
- 3 جوزا: روز جهانی پایان دادن به فیستولای ولادی (23 می)
- 7 جوزا: زادروز ابن خلدون، تاریخ‌نگار و جامعه‌شناس مشهور (27 می 1332)
- 12 جوزا: روز جهانی کودک (اول جون)
- 15 جوزا: روز جهانی بزرگداشت کودکان بی‌گناه قربانی تجاوز (4 جون)
- 16 جوزا: روز جهانی محیط زیست (5 جون)
- 21 جوزا: درگذشت اسکندر مقدونی (10 جون 356 قبل از میلاد)
- 24 جوزا: روز مادر
- 27 جوزا: روز عرفه (مطابق با 9 ذوالحجه)
- 28 جوزا: عید سعید قربان
مناسبت های ماه سرطان (تیر)
ماه سرطان در افغانستان
ماه سرطان (تیر) در افغانستان، چهارمین ماه سال خورشیدی، با مناسبت‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی خاصی همراه است. این ماه که مصادف با اوج تابستان و گرمای هواست، همچنین دوره‌ای از فعالیت‌های مهم در بخش‌های مختلف کشور به شمار می‌آید.
رویدادهای تاریخی و ملی
- 26 سرطان 1352: سرنگونی نظام شاهی و اعلام جمهوری در افغانستان به رهبری محمد داوودخان. این رویداد یکی از مهم‌ترین تحولات سیاسی در تاریخ معاصر افغانستان به شمار می‌رود.
رویدادهای بین‌المللی و اجتماعی
- 11 سرطان: روز جهانی جمعیت (11 جولای)
این روز برای افزایش آگاهی در مورد مسائل مرتبط با رشد جمعیت و توسعه پایدار گرامی داشته می‌شود.
ویژگی‌های طبیعی و کشاورزی
ماه سرطان، زمانی مهم برای برداشت محصولات زراعی در بسیاری از مناطق افغانستان است. کشاورزان در این ماه به جمع‌آوری محصولات گندم و دیگر غلات می‌پردازند.
فرهنگ و جامعه
این ماه به‌عنوان دوره‌ای از جشنواره‌های محلی و گردهمایی‌های اجتماعی نیز شناخته می‌شود. بسیاری از مناطق افغانستان از فصل تابستان برای برگزاری مناسبت‌های فرهنگی و سنتی بهره می‌برند.
اهمیت تاریخی و نمادین
ماه سرطان نماد تغییرات و نقاط عطف سیاسی و اجتماعی در تاریخ افغانستان است. همچنین این ماه یادآور اهمیت تعادل بین توسعه، محیط‌زیست و جمعیت در کشور است. این ماه همواره نقشی کلیدی در زندگی مردم افغانستان، چه از لحاظ تاریخی و چه از لحاظ اجتماعی، ایفا کرده است.
رویدادهای مهم ماه سرطان در افغانستان و جهان
- 1 سرطان: برهان‌الدین ربانی به عنوان رئیس‌جمهور افغانستان تعیین شد (سال 1371).
- 2 و 3 سرطان: قیام مردم کابل علیه دولت نورمحمد تره‌کی (سال 1358).
- 5 سرطان: امضای معاهده لاهور میان شاه شجاع، رنجیت سینگ، و حاکم هند بریتانیایی (سال 1217).
- 7 سرطان: انتقال قدرت از صبغت‌الله مجددی به برهان‌الدین ربانی (سال 1371).
- 8 سرطان: ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند، ولیعهد امپراتوری اتریش-هنگری، که به آغاز جنگ جهانی اول منجر شد (28 جون 1914).
- 16 سرطان: امضای پیمان سعدآباد (عهدنامهٔ عدم تعرض) بین ایران، افغانستان، ترکیه، و عراق (سال 1316).
- 21 سرطان: صدور فرمان دولت نورمحمد تره‌کی مبنی بر لغو بهره و طلب مالکان زمین از دهقانان (سال 1357).
- 24 سرطان: عضویت افغانستان در بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول (14 جولای 1955).
- 26 سرطان: کودتای محمد داوود خان علیه حکومت ظاهرشاه و استقرار نظام جمهوری در افغانستان (سال 1352).
ماه اسد (مرداد) در افغانستان با رویدادهای مهمی همراه است که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
- ۲ اسد: تظاهرات روشنایی در دهمزنگ کابل که منجر به حمله انتحاری و کشته‌شدن نزدیک به ۱۰۰ نفر شد.
- ۲ اسد: حمله انتحاری به کارمندان وزارت معادن در کابل که جان تعدادی را گرفت.
- ۳ اسد: سه انفجار در کابل که منجر به کشته‌شدن و زخمی‌شدن تعدادی از شهروندان شد.
- ۲۴ اسد: سالروز سقوط کابل به دست طالبان در سال ۱۳۷۶، که به‌عنوان روزی سیاه در تاریخ افغانستان یاد می‌شود.
- ۲۸ اسد: روز استقلال افغانستان از بریتانیا.
این رویدادها نشان‌دهنده تاریخ پرفراز و نشیب افغانستان در ماه اسد است.
مناسبت های ماه اسد (مرداد)
- 1 اسد: درگذشت محمد ظاهرشاه (1 اسد 1386)
- 7 اسد: روز ملی پرچم
- 10 اسد: آغاز هفته جهانی تغذیه از شیر مادر
- 14 اسد: زادروز داکتر نجیب، آخرین رئیس دولت کمونیستی (14 اسد 1326)، استعفای گلبدین حکمتیار از وزارت خارجه دولت مجاهدین (14 اسد 1368)
- 15 اسد: درخواست دولت بریتانیا از افغانستان برای حفظ بی‌طرفی در جنگ جهانی اول (15 اسد 1293)
- 16 اسد: امضای معاهده راولپندی میان افغانستان و بریتانیا (16 اسد 1298)
- 16 اسد: ورود شاه شجاع به کابل همراه با قوای انگلیس (6 اگست 1839)
- 17 اسد: سقوط مزارشریف و قتل‌عام مردم به دست طالبان (17 اسد 1377)
- 17 اسد: شورش بالاحصار کابل توسط گروه انقلابی خلق‌های افغانستان (17 اسد 1358)
- 17 اسد: کشته شدن دیپلمات‌ها و خبرنگار ایرانی به دست طالبان در مزارشریف (17 اسد 1377)
- 28 اسد: روز استرداد استقلال کشور (28 اسد 1298)
ماه سنبله ششمین ماه سال خورشیدی در تقویم افغانستان است که با ماه‌های شهریور در ایران و سپتامبر در تقویم میلادی همزمان است. سنبله یکی از ماه‌های پایانی فصل تابستان است و با آغاز فصل خزان (پاییز) نیز همراهی دارد.
ویژگی‌های کلی ماه سنبله در افغانستان:
- زمان تقویمی:
- از ۱ سنبله آغاز می‌شود و تا ۳۱ سنبله ادامه دارد.
- معادل تقریبی با بازه زمانی ۲۳ اوت تا ۲۲ سپتامبر میلادی است.
- رخدادهای تاریخی و ملی مهم:
- ۱ سنبله: آغاز برخی رویدادهای تاریخی مهم مانند بازداشت رهبران جناح پرچم در سال ۱۳۵۷.
- ۹ سنبله: روز همبستگی برادران پشتون و بلوچ.
- ۱۸ سنبله: هفته شهدا، روز جهانی سوادآموزی، و درگذشت احمدشاه مسعود.
- ۲۳ و ۲۵ سنبله: تغییرات سیاسی در حکومت افغانستان در دهه ۱۳۵۰.
- ۳۱ سنبله: روز جهانی صلح.
- جغرافیایی و اقلیمی:
- سنبله در افغانستان، ماهی است که گرمای تابستان کم‌کم کاهش می‌یابد و هوا به سمت خنکی پاییزی پیش می‌رود.
- برداشت محصولات زراعی در برخی مناطق افغانستان در این ماه انجام می‌شود.
نماد ماه سنبله:
- نماد سنبله در تقویم خورشیدی و زودیاک غربی، دوشیزه (Virgo) است که به پاکی و برداشت محصول اشاره دارد.
این ماه، هم از نظر تاریخی و هم از نظر اقلیمی و فرهنگی، اهمیت زیادی در افغانستان دارد.
مناسبت های ماه سنبله (شهریور)
رویدادهای مهم ماه سنبله
- 1 سنبله: بازداشت تعدادی از رهبران جناح پرچم به اتهام دخالت در کودتا علیه حکومت نور محمد تره‌کی (سال ۱۳۵۷).
- 9 سنبله: روز همبستگی میان برادران پشتون و بلوچ.
- 12 سنبله: قیام مردم کابل علیه نیروهای انگلیسی و کشته شدن لوئیس کیوناری در کابل (سال ۱۲۵۸).
- 16 سنبله: اعلام بی‌طرفی افغانستان در جنگ جهانی دوم (۶ سپتامبر ۱۹۳۹).
- 18 سنبله:
- آغاز هفته شهدا.
- درگذشت احمدشاه مسعود (سال ۱۳۸۰).
- روز جهانی سوادآموزی (۸ سپتامبر).
- 23 سنبله: درگذشت نورمحمد تره‌کی (سال ۱۳۵۸).
- 25 سنبله: برکناری نورمحمد تره‌کی از رهبری حزب خلق و دولت افغانستان و اعلام جانشینی حفیظ‌الله امین (سال ۱۳۵۸).
- 26 سنبله: میلاد پیامبر اسلام (۱۲ ربیع‌الاول).
- 31 سنبله: روز جهانی صلح (۲۱ سپتامبر).
ماه میزان (مهر)
ماه میزان در تقویم افغانستان معادل ماه مهر در تقویم هجری شمسی ایران است و یکی از ماه‌های فصل پاییز است. این ماه معمولاً با آغاز سال تحصیلی، برداشت محصولات کشاورزی، و برگزاری برخی مناسبت‌ها و رویدادهای تاریخی در افغانستان همراه است. این ماه از لحاظ آب‌وهوا معمولاً با کاهش تدریجی گرمای تابستان و شروع هوای خنک پاییزی همراه است و یکی از زیباترین ماه‌های سال در افغانستان محسوب می‌شود.
مناسبت های ماه میزان (مهر)
رویدادهای مهم ماه میزان
- ۵ میزان:
- اعدام داکتر نجیب‌الله و برادرش در چهارراهی آریانا (۱۳۷۵).
- سقوط کابل به دست طالبان (۱۳۷۵).
- ۶ میزان:
- روز جهانی گردشگری (۲۷ سپتامبر).
- عضویت رسمی افغانستان در جامعه ملل (۲۷ سپتامبر ۱۹۳۴).
- ۹ میزان: رأی مخالف نمایندگان افغانستان در سازمان ملل متحد به عضویت پاکستان (۳۰ سپتامبر ۱۹۴۷).
- ۱۴ میزان: روز جهانی معلم.
- ۱۵ میزان: آغاز حملات نظامی آمریکا علیه طالبان (۱۳۸۰).
- ۱۸ میزان: روز جهانی پست.
- ۲۱ میزان: روز ملی ژئودزیست‌های افغانستان.
- ۲۴ میزان: روز ملی سره میاشت (هلال احمر).
- ۲۵ میزان: روز جهانی غذا (۱۶ اکتبر).
۲۶ میزان: روز ملی ترانزیت و حمل‌ونقل
ماه عقرب در تقویم هجری شمسی افغانستان، هشتمین ماه سال است که با اواخر ماه اکتبر و اوایل ماه نوامبر میلادی تطابق دارد. این ماه، با هوای پاییزی و کاهش دما همراه است و شامل رویدادها و مناسبت‌های ملی و مذهبی زیر می‌باشد:
رویدادهای مهم ماه عقرب در افغانستان:
- اول عقرب: آغاز ماه و ادامه فصل پاییز.
- ۱۳ عقرب: روز دانش‌آموز، گرامیداشت نقش و تلاش دانش‌آموزان در جامعه.
- ۱۵ عقرب: جشن میانه پاییز که در بسیاری از مناطق نمادی از فراوانی و شکرگزاری است.
- ۲۴ عقرب: روز کتاب و کتاب‌خوانی برای ترویج فرهنگ مطالعه در میان مردم.
- رویدادهای مذهبی: ماه عقرب ممکن است با برخی مناسبت‌های قمری، همچون میلاد پیامبر اسلام (ص) یا دیگر ایام مذهبی نیز همزمان شود.
مناسبت های ماه عقرب (آبان)
- ۳ عقرب: روز جهانی سازمان ملل متحد.
- ۴ عقرب:
- تغییر نام اداره کشور به “امارت اسلامی افغانستان” (۱۳۷۶).
- اعدام عبدالحق، یکی از فرماندهان برجسته مجاهدین، توسط طالبان (۱۳۸۰).
- ۲۱ عقرب: امضای معاهده دیورند (۱۲۷۲).
- ۲۷ عقرب: روز جهانی دانشجویان.
ماه قوس (معادل آذر در تقویم هجری شمسی) در افغانستان از اهمیت خاصی برخوردار است و با برخی رویدادها و مناسبت‌های مهم ملی و بین‌المللی همراه است. در این ماه، تغییرات آب‌وهوایی نیز کاملاً محسوس بوده و شروع فصل زمستان در بسیاری از مناطق افغانستان رخ می‌دهد. برخی از رویدادها و مناسبت‌های مرتبط با این ماه عبارتند از:
رویدادها و مناسبت‌های مهم در ماه قوس:
- روز جهانی مبارزه با ایدز (1 دسامبر/10 قوس): این روز در سراسر جهان، از جمله افغانستان، به آگاهی‌بخشی در مورد بیماری ایدز و حمایت از مبتلایان اختصاص دارد.
- روز دانشجو (16 قوس): این روز در افغانستان برای گرامیداشت تلاش‌های دانشجویان و نقش آن‌ها در پیشرفت جامعه برگزار می‌شود.
- روز جهانی حقوق بشر (10 دسامبر/19 قوس): این روز به حقوق بشر و تاکید بر رعایت کرامت انسانی در افغانستان و سراسر جهان اختصاص دارد.
- آغاز جشن‌های شب یلدا: گرچه یلدا به‌طور رسمی در تقویم به عنوان مناسبت ثبت نشده است، بسیاری از مردم افغانستان، به ویژه در مناطق فارسی‌زبان، طولانی‌ترین شب سال را جشن می‌گیرند. این شب معمولاً با خواندن شعر، خوردن آجیل و میوه‌هایی مثل هندوانه برگزار می‌شود.
تحولات سیاسی و تاریخی:
ماه قوس در تاریخ افغانستان با رویدادهای مهم سیاسی و نظامی نیز همراه بوده است. برخی از این وقایع بسته به سال ممکن است شامل تغییرات حکومت، اعتراضات یا توافقات دیپلماتیک باشند.
کشاورزی و معیشت:
ماه قوس برای کشاورزان افغانستان نیز مهم است؛ زیرا نشانه پایان فصل برداشت محصولات پاییزی است و کشاورزان برای آماده شدن برای فصل زمستان برنامه‌ریزی می‌کنند.
مناسبت های ماه قوس (آذر)
- 5 قوس: روز جهانی محو خشونت علیه زنان (25 نوامبر)
- 9 قوس: روز جهانی همبستگی با مردم فلسطین (29 نوامبر)
- 11 قوس: روز جهانی ایدز (1 دسامبر)
- 12 قوس: روز جهانی محو بردگی (2 دسامبر)
- 13 قوس: درگذشت ببرک کارمل (سال 1375)
- 13 قوس: روز جهانی معلولین (3 دسامبر)
- 14 قوس: اعلان توافق بن (5 دسامبر 2001)
- 17 قوس: روز بین‌المللی هوانوردی (7 دسامبر)
- 20 قوس: روز جهانی حقوق بشر (10 دسامبر)
- 22 قوس: درگذشت ابوریحان بیرونی (سال 427 هجری شمسی)
- 27 قوس: نخستین پرواز بشر با طیاره توسط برادران رایت (17 دسامبر 1903)
- 27 قوس: درگذشت مولانا جلال‌الدین بلخی (17 دسامبر 1273)
- 30 قوس: شب یلدا
ماه جدی (دی) در افغانستان، دهمین ماه سال خورشیدی و آغاز فصل زمستان است. این ماه با تغییرات آب‌وهوایی و کاهش دما همراه بوده و به‌طور تاریخی و فرهنگی دارای اهمیت‌هایی در این کشور است. در زیر به برخی ویژگی‌ها و رویدادهای مرتبط با این ماه اشاره می‌شود:
ویژگی‌های ماه جدی:
- آغاز زمستان: ماه جدی فصل سرما را رسماً آغاز می‌کند. در بسیاری از مناطق افغانستان، بارش برف و باران افزایش می‌یابد.
- آمادگی برای نوروز: با وجود سرمای جدی، مردم به تدریج خود را برای استقبال از سال نو آماده می‌کنند.
- فعالیت‌های کشاورزی محدود: به دلیل سرمای شدید، فعالیت‌های کشاورزی در این ماه به حداقل می‌رسد.
رویدادهای مهم تاریخی در ماه جدی:
- 6 جدی: تجاوز نظامی شوروی به افغانستان (6 جدی 1358) که آغاز جنگ و تغییرات سیاسی بزرگی در کشور بود.
- پایان سال میلادی: ماه جدی معمولاً مصادف با آخرین روزهای سال میلادی و جشن‌های سال نو میلادی در سراسر جهان است.
- اتفاقات تاریخی مختلف: در طول سال‌ها، رویدادهای متنوعی در این ماه رخ داده‌اند که ممکن است به مناسبت‌های خاص یا تحولات سیاسی مربوط باشند.
مناسبت های ماه جدی (دی)
رویدادهای مهم ماه جدی در افغانستان
- 1 جدی: تحویل قدرت از برهان‌الدین ربانی به حامد کرزی (سال ۱۳۸۰)
- 2 جدی: کشته شدن ویلیام مگناتن به دست وزیر محمد اکبرخان (23 دسامبر 1841)
- 6 جدی: تجاوز شوروی به افغانستان و درگذشت حفیظ‌الله امین (سال ۱۳۵۸)
- 7 جدی: روز جهانی سینما (28 دسامبر)
- 14 جدی: آغاز هفته ملی تجلیل از قانون اساسی
- 24 جدی: کناره‌گیری امان‌الله خان از سلطنت (سال ۱۳۰۷)
- 25 جدی: نبرد پانی‌پت سوم بین احمدشاه ابدالی و امپراتوری مرهته (14 ژانویه 1761)
ماه دلو (برابر با بهمن در تقویم ایرانی) یازدهمین ماه از سال خورشیدی در تقویم افغانستان است. این ماه در افغانستان به عنوان یکی از ماه‌های زمستان شناخته می‌شود و معمولاً هوای سردی در سراسر کشور حکم‌فرماست.
ویژگی‌ها و مناسبت‌ها:
آب و هوا:
- در بیشتر مناطق افغانستان، ماه دلو یکی از سردترین ماه‌های سال است.
- در مناطق کوهستانی مانند بامیان، پنجشیر و بدخشان، برف‌باران سنگینی رخ می‌دهد.
- در مناطق گرم‌تر مثل هرات یا قندهار، هوا نسبتاً معتدل‌تر است.
تقویمی و تاریخی:
- در این ماه، برخی مناسبت‌ها و رویدادهای ملی و تاریخی ممکن است وجود داشته باشد.
- در تقویم افغانستان، ماه دلو یکی از ماه‌های مهم در فصل زمستان است و به رویدادهای سال نو خورشیدی نزدیک می‌شود.
کشاورزی و زندگی روزمره:
- این ماه به دلیل سرما، بیشتر فعالیت‌های کشاورزی در مناطق سردسیر متوقف است، اما کشاورزان به آماده‌سازی برای فصل بهار مشغول می‌شوند.
مناسبت های ماه دلو (بهمن)
رویدادهای ماه دلو
- 2 دلو – آغاز کنفرانس توکیو برای بازسازی افغانستان (21 جنوری 2002)
- 4 دلو – درگذشت داکتر محمد یوسف صدر اعظم سابق افغانستان (23 جنوری 1998)
- 10 دلو – روز متقاعدین، آغاز جشن سده (۱۰ دلو)
- 11 دلو – درگذشت مهاتما گاندی رهبر استقلال هند (30 جنوری 1948)
- 22 دلو – درگذشت صبغت الله مجددی (۲۲ دلو ۱۳۹۷)
- 25 دلو – جنگ سوم پانی پت بین احمدشاه ابدالی و امپراتوری مرهته (۱۴ جنوری ۱۷۶۱)
- 26 دلو – خروج اتحاد جماهیر شوروی از افغانستان (۲۶ دلو ۱۳۶۷)
در افغانستان، ماه حوت (معادل اسفند در ایران) آخرین ماه سال خورشیدی است و به ویژه به‌دلیل نزدیکی به آغاز سال نو خورشیدی (نوروز)، اهمیت خاصی دارد. این ماه معمولاً با فعالیت‌های پایانی سال، آماده‌سازی برای نوروز، و تغییر فصل از زمستان به بهار همراه است. ویژگی‌ها و جزئیات مربوط به ماه حوت در افغانستان:
1. مفهوم و زمان‌بندی:
- ماه حوت آخرین ماه تقویم شمسی هجری است و از 30 روز تشکیل می‌شود.
- معادل با حدود 19 فوریه تا 20 مارس میلادی است.
2. ویژگی‌های جوی:
- ماه حوت معمولاً زمان گذر از سرمای زمستان به اعتدال بهاری است. در بسیاری از مناطق افغانستان، این ماه هنوز سرد است، اما نشانه‌های آغاز بهار مثل شکوفه دادن درختان در اواخر ماه ظاهر می‌شود.
3. اهمیت فرهنگی و اجتماعی:
- آماده‌سازی نوروز: مردم در این ماه برای استقبال از نوروز و سال نو آماده می‌شوند. فعالیت‌هایی مثل خانه‌تکانی، خرید لباس نو، و تهیه غذاها و شیرینی‌های ویژه رایج است.
- مناسبت‌ها:
- در بسیاری از مناطق، جشن‌ها و مراسم‌های محلی مرتبط با نوروز از اواخر ماه حوت آغاز می‌شود.
- دهقان‌روز (روز کشاورز) که در حوت جشن گرفته می‌شود، به افتخار کشاورزان و شروع کارهای زراعی است.
4. جنبه‌های اقتصادی:
- پایان سال مالی در افغانستان نیز در ماه حوت قرار دارد. بسیاری از نهادها و شرکت‌ها فعالیت‌های مالی و اداری خود را در این ماه نهایی می‌کنند.
5. مناسبت‌های دینی و ملی:
- اگر ماه رمضان به ماه حوت نزدیک شود، آماده‌سازی‌ها برای این ماه مبارک نیز آغاز می‌گردد.
- گاهی مناسبت‌های ملی و سیاسی مهم نیز در این ماه برگزار می‌شود.
ماه حوت در افغانستان زمانی است که مردم به استقبال از تحول و تجدید حیات طبیعت می‌روند و در عین حال امور پایانی سال را سر و سامان می‌دهند. این ماه به‌طور همزمان حس پایان و آغاز را در فرهنگ افغانستان به همراه دارد.
مناسبت های ماه حوت (اسفند)
رویدادهای ماه حوت
- 2 حوت – روز جهانی عدالت اجتماعی (۲۰ فبروری)
- 3 حوت – روز تکبير و قيام مردم کابل در برابر تسلط قشون سرخ
- 8 حوت – زادروز نويسنده و شاعر شهير فرانسه ويكتور هوگو (26 فبروری 1802)
- 11 حوت – آغاز ماه مبارک رمضان
- 18 حوت – روز جهانی زن (۸ مارچ)
- 19 حوت – تخریب مجسمه های بودا توسط طالبان (۱۹ حوت ۱۳۷۹)
- 20 حوت – روز حفاظت از ميراث هاي فرهنگي کشور
- 22 حوت – درگذشت عبدالعلی مزاری (۲۲ حوت ۱۳۷۳)
- 24 حوت – قيام مردم هرات در برابر حکومت خلقي و پرچمي
