هر سال با شروع سال جدید، نام یکی از حیوان ها به عنوان نماد آن سال مشخص شده که در فرهنگ ایرانی به عنوان تقویم ۱۲ حیوانی شناخته می شود. استفاده از این تقویم به زمان های بسیار دور برمی گردد و باعث شده تا در فرهنگ ما رسمیت پیدا کند. در ادامه به بررسی برخی از نکات در خصوص نامگذاری حیوانات در تقویم های ترکمنی و چینی می پردازیم. بعضی از این تاریخ ها در تقویم رومیزی ۱۴۰۴ هم نامبرده شده است.
تقویم دوازده حیوانی
به اعتقاد بسیاری از افراد، تقویم دوازده حیوانی از سالنامه حیوانی ترکمنی گرفته شده و وارد فرهنگ ایرانی شده است. به صورت قطعی نمی توان این تقویم را به یک ملت یا قوم خاصی نسبت داد چون در حال حاضر نیز کشور ترکیه از یک تقویم دیگر استفاده می کنند. ریشه استفاده از این تقویم به دوران حمله مغول ها به کشور و ایجاد سلسله ایلخانی در ایران برمی گردد. قبل از این دوران، بسیاری از مردم صورت های فلکی را برای کنترل زمان استفاده می کردند. بعد از حمله مغول ها بود که تقویم حیوانی وارد فرهنگ ایرانی شد و تا کنون نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
تقویم حیوانی چینی
در سالنامه حیوانی ترکمنی از ۱۲ حیوان به عنوان نماد سال ها استفاده می کند. هر کدام از حیوان‌ها نیز بیانگر برخی از خصوصیات و ویژگی‌ها برای افراد هستند که آن را به واقعیات و حوادث آن سال نسبت می‌دهند. فرهنگ استفاده از تقویم حیوانی در بین مردم به گونه ای شده که قبل از شروع سال جدید نیز این سوال مطرح می شود که امسال سال چیست؟
علاوه بر سالنامه حیوانی ترکمنی، در فرهنگ چینی نیز نامگذاری سال با نام یک حیوان خاص وجود دارد. هر کدام از سال ها در تقویم چینی با نام یک حیوان نامگذاری می شوند که به صورت یک چرخه ۱۲ ساله صورت می گیرد. یعنی نام ۱۲ حیوان مشخص به صورت چرخه ای روی سال ها قرار گرفته و این دوره هر ۱۲ سال یکبار نیز تکرار می شود. چینی ها اعتقاد دارند که ویژگی های شخصیتی هر فردی ارتباط نزدیکی به ویژگی های حیوان مشخص شده برای آن سال را دارد.
تقویم حیوانی
وقتی سالنامه حیوانی ترکمنی و چینی را با هم مقایسه می کنیم، ترتیب و نامگذاری برخی از حیوانات با یکدیگر تفاوت دارد. ترتیب حیوانات در سالنامه حیوانی ترکمنی به صورت موش، گاو، پلنگ، خرگوش، نهنگ، مار، اسب، گوسفند، میمون، مرغ، سگ و خوک می باشد. در تقویم حیوانی چینی نیز ترتیب به صورت موش، گاو، ببر، خرگوش، اژدها، مار، اسب،گوسفند، میمون، خروس، سگ و گراز است. در خصوص اولویت بندی این حیوانات در تقویم حیوانی چینی نیز یک افسانه وجود دارد. طبق افسانه های قدیمی در فرهنگ چینی ها، این حیوانات برای عبور از رودخانه با یکدیگر مسابقه داده اند. ترتیب قرار گرفتن آنها در تقویم نیز بر حسب مقامی است که در مسابقه به دست آورده اند.
سالشمار ترکمنی
سالنامه حیوانی ترکمنی به عنوان سالشمار ترکمنی نیز شناخته می شود. دوره دوازده ساله که بر حسب نام دوازده حیوان مشخص شده، ترکمن ها به آن موچه نیز می گویند. این روش سال شماری که از قرن اول میلادی رواج داشته، روی سنگ نوشته های قدیمی ترکمنی نیز درج شده است. اگرچه اطلاعات دقیقی در خصوص افراد یا قوم ابداع کننده این سالشمار به صورت قطعی وجود ندارد ولی در اکثر کشورهای خاورمیانه استفاده می شود. حیوانات این سالشمار در فرهنگ ترکمنی، استقبال کننده بهار و سال نو هستند. در فرهنگ ایرانی نیز این طور عنوان می شود که هر سال یکی از این حیوانات زمین را حمل می کند.
پیشنهاد می شود مقاله ما درباره ی بررسی تفاوت سال شمسی و قمری را مطالعه کنید.
سالنامه چینی
سالنامه حیوانی ترکمنی شباهت بسیار زیادی به سالنامه حیوانی چینی دارد که در آن از نماد ۱۲ حیوان برای نامگذاری سال ها استفاده می شود. زمان آغاز سال نو چینی ها در بازه زمانی ۲۱ ژانویه تا ۲۱ ماه فوریه می باشد. زمان و تاریخ دقیق شروع سال جدید چینی ها با توجه به گردش ماه و خورشید مشخص می شود. در تقویم یا سالنامه چینی‌ها هر ماه دارای ۲۹ یا ۳۰ روز می‌باشد و در هر سال نیز از نام یک حیوان استفاده شده است. تعطیلات مهم در سالنامه چینی بر اساس تقویم آن مشخص می شود. از مهمترین رویدادهای این سالنامه می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- سال جدید چینی
- جشنواره فانوس
- جشنواره قایق اژدها
- جشنواره دو هفتم
- جشنواره روح
- جشنواره نیمه پاییزی
- جشنواره انقلاب زمستانی
طالع بینی چینی | سالنامه حیوانی ترکمنی
همان طور که در ابتدا نیز به آن اشاره کردیم، در سالنامه حیوانی ترکمنی و چینی از نام ۱۲ حیوان در تقویم و برای نامگذاری دوره ۱۲ ساله استفاده می شود. طبق افسانه ها و اعتقاداتی که وجود دارد نیز هر فردی که متولد می شود، تحت تاثیر ویژگی های حیوانی همان سال قرار می گیرد. در واقع برخی از مشخصات و حالات روحی آن فرد را به حیوانی نسبت می دهند که برای آن سال نامگذاری شده است. چنین شرایطی باعث ایجاد موضوعی به نام طالع بینی شده است. یکی از طالع بینی های پرطرفدار در بین بسیاری از افراد، طالع بینی چینی می باشد که بر حسب ماه و سال بررسی می شود. در طالع بینی چینی می‌توان مشخصات و ویژگی‌های شخصیتی و روحی یک فرد را بر حسب سالی که در آن متولد شده را ارزیابی کرد.
طبق بررسی هایی که انجام شده حدود یک چهارم جمعیت جهان به طالع بینی چینی علاقه دارد و تحت تاثیر آن قرار می گیرد. در طول سال های گذشته تا کنون این فرهنگ بر تصمیمات بسیاری از افراد در زندگی تاثیرگذار بوده است. به اعتقاد چینی‌ها برخی از حیوانات بهتر هستند و به همین دلیل نیز سال‌های خاصی را برای انجام کارهای مهم زندگی خود در نظر می‌گیرند. در بین ۱۲ حیوان سالنامه چینی، اژدها برای چینی ها نماد خوش شانسی و قدرت است و در طالع بینی نیز به افراد متولد شده در این سال، ویژگی ها و القاب بهتری نسبت داده شده است.
تقویم چینی
استفاده از سالنامه حیوانی ترکمنی و چینی همچنان برای تعیین تعطیلات سنتی چین و سایر کشورها به کار می رود. البته به صورت هم زمان نیز برای کسب و کارها و ارتباط موثر با دنیا، تقویم میلادی استفاده می شود. تقویم قدیمی چینی توسط بسیاری از حکومت ها و سلسله های قبلی تغییر و بسط داده شده است. تقویم امروزی که در چین استفاده می شود نیز در سال ۱۰۴ قبل از میلاد و در زمان سلسله هان تنظیم شده است. تقویمی که امروزه به عنوان تقویم یا سالنامه چینی استفاده می شود، تای چو نام دارد.
مهمترین مشخصه و ویژگی تقویم چینی، مشخص کردن نام یک حیوان برای سال جدید می باشد. البته این قابلیت در تقویم بسیاری از کشورهای آسیایی وجود دارد که چینی ها عناصر پنجگانه را نیز به آن اضافه کرده اند. عناصر طبیعی که شامل چوب، آتش، خاک، فلز و آب هستند در یک چرخه پنجگانه و برای نامگذاری هر سال می چرخند. هر کدام از این عناصر که نماد برکت هستند، ریشه در فرهنگ چینی ها دارند.
امکان طراحی انواع سالنامه حیوانی ترکمنی و چینی با توجه به مناسبت ها و تعطیلات موجود در فرهنگ این کشورها وجود دارد. بسیاری از مراکز فعال و با تجربه در زمینه چاپ سررسید و سالنامه، می توانند طراحی آن را بر عهده بگیرند. مجموعه پارت چاپ به عنوان یکی از مراکز با تجربه و فعال در بخش چاپ سررسید و تقویم می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توان با کارشناسان مجموعه ارتباط برقرار کرد.
