یکی از مناسبت های مهم در تقویم ایرانی، بزرگداشت روز کوروش به عنوان بزرگترین پادشاه دوره هخامنشیان می باشد. اگرچه این مناسبت در نزد ایرانیان از اهمیت بالایی برخوردار است ولی امروزه به صورت جهانی آن را گرامی می دارند. البته روز گرامیدااشت کوروش جدا از تاریخ زادروز اوست که در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع خواهیم پرداخت. این روز در مناسبت های تقویم رومیزی ۱۴۰۳ هم ذکر شده است.
زادروز کوروش کبیر
تاریخ دقیق زادروز کوروش کبیر در تقویم شمسی برابر با ۴ شهریور و در تقویم میلادی نیز ۲۶ آگوست است.
احتمال می رود که کوروش بین سال های ۵۸۰ تا ۵۹۰ قبل از میلاد و در پارس که همان شیراز یا استان فارس امروزی می باشد، به دنیا آمده باشد. اصلی ترین منبع در مورد زندگی کوروش را یک سرباز یا نویسنده یونانی نگارش کرده است. از این منبع برای تعلیم در زمینه قوانین و دستورات یک حاکم ایده آل استفاده می کنند.
علاوه بر بررسی زادروز کوروش کبیر، نام او نیز به عنوان یک مرد بزرگ که امپراطوری مهمی را پایه گذاری کرده، باقی مانده است. او دارای تمام خصوصیات بارزی بوده که یک فرمانروا باید داشه باشد. شخصیت او به گونه ای بوده که به گفته یونانیان، روی اسکندر مقدونی و بسیاری از افراد در سراسر جهان تاثیرگذار بوده است.
اهمیت زادروز کوروش کبیر
همان طور که در ابتدا نیز به آن اشاره شد، زادروز کوروش کبیر با روز بزرگداشت آن متفاوت است. کوروش در تاریخ ۴ شهریور که برابر با ۲۶ آگوست می باشد به دنیا آمده ولی روز بزرگداشت آن ۷ آبان ماه می باشد. کوروش به عنوان اولین پادشاه سلسله هخامنشی دارای کردار و منش بسیار پسندیده و نیکی بوده است. تمام این ویژگی ها روی حاکمیت او در آن دوران تاثیرگذار بوده و توانسته تاثیرگذاری لازم در آن بازه تاریخی را داشته باشد. به دنبال این تاثیرگذاری نیز نام و نشان او همچنان در تقویم شمسی و میلادی ثبت شده است. اگرچه زادروز کوروش در شهریور ماه ثبت شده ولی یک روز جداگانه جهت بزرگداشت این شخصیت تاریخی در تقویم بین المللی وجود دارد.
زندگی نامه کوروش کبیر و آرامگاه کوروش
قبل از تاریخ زادروز کوروش کبیر، پدربزرگش خواب می بیند که از دخترش ماندانا نهر بزرگی روان می شود که کل قاره آسیا را می گیرد. طبق تعبیری که معبدیان از خواب آستیاگ دارند، دخترش بر تمام آسیا غلبه خواهد کرد. بعد از ازدواج دخترش (مادر کوروش) با یکی از نوادگان هخامنشی، دوباره آستیاگ همین خواب را می بیند. همین امر باعث می شود تا دختر حامله اش را به یکی از بستگانش بسپارد تا فرزندش را بعد از به دنیا آمدن، بکشد. آن فرد نیز بعد از به دنیا آمدن کوروش او را به یک چوپان می سپارد تا در جنگل رهایش کند. سپس به اصرار همسر چوپان، کوروش زنده می ماند و نزد خانواده چوپان تا ده سالگی بزرگ می شود.
ده سال بعد از زادروز کوروش کبیر، به دلیل شکایت پدر یکی از همبازی‌های او نزد پادشاه، کوروش و پدر بزرگش با یکدیگر ملاقات می‌کنند. آستیاگ در اولین ملاقات به شباهت بین کوروش و خانواده خود پی می برد و چوپان را تهدید می کند تا حقیقت را بیان کند. بعد از بیان حقیقت، آستیاگ اظهار پشیمانی کرده و نوه خود را نزد خود می برد. کوروش بعد از آن نزد خانواده خود و در دربار پادشاهی بزرگ می شود.
دوران پادشاهی کوروش کبیر
زادروز کوروش کبیر در فرهنگ ایرانیان اهمیت بسیار زیادی دارد که دلیل آن نیز اهمیت دوره فرمانروایی این پادشاه هخامنشی می باشد. کمبوجیه یکم که یکی از نوادگان شاه هخامنشی بود با ماندانا دختر آستیاگ ازدواج کرده و حاصل ازدواج آنها نیز پسری به نام کوروش کبیر بوده است. در بین تمام پادشاهان هخامنشی، کوروش نماد مردانگی، ساده زیستی، بزرگی و پهلوانی می باشد. وجود چنین ویژگی‌ها و عملکرد او در دوران پادشاهی باعث شده تا آرامگاه او برای بسیاری از افراد در سراسر جهان مقدس باشد. رفتار و کردار او در زمان حکومتش باعث شده تا بعد از مرگش نیز به او بی احترامی نشود.
زادروز کوروش کبیر نماد چیست؟
زادروز کوروش کبیر نمادی از انسانیت و رعایت حقوق بشر در سراسر جهان بوده که دلیل آن نیز منشور کشف شده از وی در جریان حفاری های شهر بابل بوده است. در سال ۱۸۷۸ میلادی که حفاری هایی در محل تمدن بابل انجام می شده، یک استوانه سفالی با حک فرمان کوروش روی آن پیدا شد. روی این استوانه، فرمان کوروش برای فاتحان ایرانی بوده که نحوه رفتار با ساکنین شهر بابل را توضیح داده است. رعایت اصول و شیوه انسان دوستانه در دستورات درج شده روی این استوانه باعث شده تا از آن به عنوان منشور حقوق بشر استفاده شود. منشور اولیه حقوق بشر به تمام زبان های دنیا ترجمه شده و در اختیار کشورهای مختلف قرار گرفته شده است.
آرامگاه کوروش کبیر
در مقایسه با تاریخ زادروز کوروش کبیر که دقیق و مشخص است در مورد مرگ او احتمالاتی وجود دارد. در برخی از افسانه ها اینطور عنوان شده که کوروش در جنگ با یک قبیله ایرانی به شدن زخمی و بعد از سه روز تحمل از دنیا رفته است. برخی دیگر نیز این نظر را دارند که کوروش در سن بالا و در پاسارگاد به صورت طبیعی فوت شده می شود. آرامگاه کوروش در فاصله یک کیلومتری جنوب غرب مجموعه پاسارگاد دفن شده است. آرامگاه کوروش کبیر در سال ۲۰۰۴ میلادی به عنوان یک میراث جهانی و زیر مجموعه پاسارگاد در یونسکو ثبت می شود. آرامگاه کوروش مجموعه ای از هفت سکو روی یکدیگرند که شش سکوی آن از قطعات تراشیده شده سنگ ساخته شده و سکوی هفتم نیز به صورت یک اتاقک برای دفن جسد در نظر گرفته شده است.
اتاقکی که آرامگاه کوروش می باشد دارای ارتفاعی نزدیک به دو متر است. در دیواره های این آرامگاه نیز از سنگ های تراشیده شده ای به ضخامت یک متر و نیم استفاده شده است. در معماری آرامگاه کوروش از معماری یونانی، میان‌رودی، مصری و ایرانی اصیل دیده می شود. سنگ های آرامگاه نیز از جنس آهک و رنگ سفید متمایل به زرد دارند که احتمال می‌رود از معدنی در نزدیکی پاسارگاد استخراج شده اند.
پیشنهاد می شود مقاله ما درباره ی سالنامه حیوانی ترکمنی را مطالعه کنید.
بزرگداشت و مراسم زادروز کوروش کبیر
همه ساله زادروز کوروش کبیر به عنوان یکی از مناسبت های مهم در تاریخ و فرهنگ ایرانیان یاد می شود. کوروش به عنوان یکی از بزرگترین پادشاهان هخامنشی، مظهر مردانگی و پهلوانی برای ایرانیان می باشد. فتح بسیاری از سرزمین ها در دوران حکومت او اتفاق افتاده که توانسته اولین امپراطوری مستقل و پهناور جهان را ایجاد کند. تمام این موارد باعث شده تا بعد از گذشت سال‌های طولانی همچنان روز بزرگداشت و زادروز آن توسط بسیاری از افراد در سراسر جهان گرامی داشته شود.
کوروش کبیر و منشور کوروش
با توجه به اهمیت زادروز کوروش کبیر برای ایرانیان، ثبت آن در تقویم شمسی بسیار مهم و الزامی می باشد. همه ساله تاریخ ۴ شهریور به عنوان زادروز کوروش کبیر در تقویم ثبت می شود. البته روز گرامی داشت این پادشاه بزرگ نیز در ۷ آبان انجام می‌گیرد که در بسیاری از کشورهای جهان نیز آن را گرامی می دارند. ثبت تمام این موارد و سایر مناسبت های تاریخی و فرهنگی هنگام چاپ و طراحی سررسیدها الزامی است. مراکز فعال در زمینه چاپ و سررسید نسبت به این رخدادها اطلاعات کامل را دارند. مجموعه پارت چاپ به عنوان یکی از مراکز فعال در زمینه طراحی و چاپ سررسید و تقویم های مختلف می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه طراحی سررسیدها و ثبت سفارش می توان با کارشناسان مجموعه ارتباط برقرار کرد.
